Present Perfect Continuous

სრული გზამკვლევი ინგლისურ ენაში

Present Perfect Continuous (აწმყო განგრძობითი სრული დრო) ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი დროა, რომელიც ხშირად გვხვდება როგორც სასაუბრო ენაში, ისე აკადემიურ ტესტებში.

ეს დრო წარმოადგენს ერთგვარ „ხიდს“ წარსულსა და აწმყოს შორის. მისი მთავარი დანიშნულებაა ხაზი გაუსვას მოქმედების ხანგრძლივობას ან პროცესს, რომელიც დაიწყო წარსულში და გრძელდება (ან ახლახან დასრულდა) საუბრის მომენტში.

1. წარმოების წესი (სტრუქტურა)

Present Perfect Continuous-ის საწარმოებლად ვიყენებთ დამხმარე ზმნას to be (have/has been) და მთავარ ზმნას -ing დაბოლოებით.

ფორმულა: Subject + have/has + been + Verb-ing
ტიპი ფორმულა მაგალითი
მტკიცებითი Subject + have/has + been + V-ing She has been reading all day.
უარყოფითი Subject + haven't/hasn't + been + V-ing We haven’t been waiting long.
კითხვითი Have/Has + Subject + been + V-ing? Have you been sleeping?

2. როდის ვიყენებთ? (ძირითადი შემთხვევები)

არსებობს ორი ძირითადი სიტუაცია, როდესაც ამ დროის გამოყენება აუცილებელია:

A. მოქმედება დაიწყო წარსულში და გრძელდება ახლაც

ამ დროს ჩვენი მიზანია ვაჩვენოთ, რამდენი ხანია გრძელდება მოქმედება. აქცენტი კეთდება დროის მონაკვეთზე.

მაგალითი: I have been living in Tbilisi for 10 years.
(თბილისში ვცხოვრობ 10 წელია — ცხოვრება დავიწყე წარსულში და ახლაც აქ ვცხოვრობ)
მაგალითი: She has been learning English since 2020.
(ის ინგლისურს სწავლობს 2020 წლიდან)

B. მოქმედება ახლახან დასრულდა და შედეგი თვალსაჩინოა

მოქმედება შეიძლება ამ წუთს არ მიმდინარეობდეს, მაგრამ ჩვენ ვხედავთ მის შედეგს აწმყოში (დაღლილობა, სისველე, არეულობა). აქცენტი კეთდება მოქმედების ინტენსივობაზე.

მაგალითი: The ground is wet. It has been raining.
(მიწა სველია. წვიმდა — წვიმა შეიძლება მორჩა, მაგრამ სისველე მიუთითებს, რომ პროცესი ახლახან ხდებოდა)
მაგალითი: I am tired because I have been working out.
(დაღლილი ვარ, რადგან ვვარჯიშობდი)

3. დროის მიმანიშნებლები (Keywords)

ტესტებში Present Perfect Continuous-ის ამოსაცნობად ყურადღება მიაქციეთ შემდეგ სიტყვებს:

For (განმავლობაში) Since (-დან, მას შემდეგ) All day/morning/night (მთელი...) How long...? (რამდენი ხანია...?) Lately / Recently (ამ ბოლო დროს)

დაიმახსოვრეთ განსხვავება:

  • 🔹 For გვიჩვენებს პერიოდს (რამდენ ხანს).
    მაგ: for 2 hours, for a long time.
  • 🔹 Since გვიჩვენებს საწყის წერტილს (როდის დაიწყო).
    მაგ: since morning, since last week.

4. მნიშვნელოვანი გამონაკლისი: მდგომარეობის ზმნები

ეს არის ყველაზე გავრცელებული შეცდომა ტესტებში. ინგლისურში არსებობს ზმნები, რომლებიც გამოხატავენ არა მოქმედებას, არამედ მდგომარეობას, გრძნობას ან აზრს (მაგ: Know, Like, Love, Want, Understand, Believe).

ეს ზმნები Continuous ფორმებში არ გამოიყენება! მათთან უნდა გამოვიყენოთ ჩვეულებრივი Present Perfect.

არასწორია (Continuous): I have been knowing him for 5 years. I have known him for 5 years.

5. შეჯამება: რით განსხვავდება სხვა დროებისგან?

იმისათვის, რომ ზუსტად გავიგოთ განსხვავება, შევადაროთ სამი მსგავსი წინადადება:

დრო წინადადება მნიშვნელობა
Present Continuous I am reading. ვკითხულობ (ახლა, ამ კონკრეტულ წამს).
Present Perfect I have read this book. წაკითხული მაქვს (შედეგი: ვიცი შინაარსი. როდის წავიკითხე - არ აქვს მნიშვნელობა).
Present Perfect Continuous I have been reading for 2 hours. ვკითხულობ უკვე 2 საათია (აქცენტი იმაზეა, რომ პროცესი დიდი ხანია გრძელდება).

შეამოწმე შენი ცოდნა

აირჩიეთ სწორი პასუხი თითოეულ შეკითხვაზე:

1. She _______ this book all day.
a) is reading
b) has been reading
c) has read
განმარტება: სწორი პასუხია has been reading. "All day" მიუთითებს პროცესის ხანგრძლივობაზე.
2. I _______ in Tbilisi for 10 years.
a) have been living
b) am living
c) live
განმარტება: სწორი პასუხია have been living. მოქმედება დაიწყო წარსულში და დღემდე გრძელდება (for 10 years).
3. Look, the ground is wet. It _______.
a) rains
b) rained
c) has been raining
განმარტება: სწორი პასუხია has been raining. ვხედავთ შედეგს აწმყოში (სველი მიწა), რაც მიუთითებს ახლახან დასრულებულ ხანგრძლივ პროცესზე.
4. _______ have you been waiting here?
a) When
b) How long
c) What time
განმარტება: სწორი პასუხია How long. Present Perfect Continuous-თან კითხვის დასასმელად ხშირად ვიყენებთ "How long"-ს (რამდენი ხანია).
5. I _______ him since we were at school. (ყურადღება: State Verb!)
a) have known
b) have been knowing
c) am knowing
განმარტება: სწორი პასუხია have known. ზმნა "Know" არის მდგომარეობის ზმნა (State Verb) და ის Continuous ფორმაში არ გამოიყენება.
6. You look tired. _______ you _______ out?
a) Have / worked
b) Have / been working
c) Did / work
განმარტება: სწორი პასუხია Have / been working. დაღლილობა არის თვალსაჩინო შედეგი, რაც მიანიშნებს წინა ინტენსიურ მოქმედებაზე.